Popüler Hünkari Renkleri

ABD'de üretilen Yerli Hünkarilerden örnekleri aşağıda bulabilirsiniz.

Yakında Türkiye'den de resimler eklemeye başlayacağım. Henüz bizde Yerli Hünkari'yi içeren yarışmalar düzenlenmeye başlamadığından farklı renklerde kuş resimleri çekmek kolay değil.

Yerli Hünkari Standardı

Aşağıda Amerika'daki "National Classic Old Frill Club'a" ait Hünkari standardı var. Bence oldukça iyi toparlanmış standart. Umuyorum ki kısa zamanda ülkemizin kendisine ait Yerli ve Modern Hünkari Standartları yayınlanır. Şimdilik üretimler hala geleneksel beğenilere göre yapılmakta.

Klasik Hünkari (Classic Oriental Frill) kısa gagalı güvercin ırkları familyasından bir form güvercin ırkıdır. Ayrıca Eski Moda Hünkari (Old Fashioned Oriental Frill) ya da Eski Tip Hünkari (Old Style Oriental Frill) olarak da bilinir. Modern Hünkari’nin (Modern Oriental Frill) geliştirildiği ırktır. Bu güzel ve çok eski güvercin ırkı bugün pek çok önemli Amerikan ve Kanada görülebilmektedir.

GENEL GÖRÜNÜM:

Küçük ya da orta boy (ortalama 306- 336 gr) ve canlı tabiatlı bir güvercindir. Kuyruğun ucu yerden biraz yukarda vücudu yere 45º açı yaparak durur. Göğsündeki gül, paçalı ayakları, başının arkasındaki iğne tepesi ve orta boyla kısa arası gagası tipik özelliklerindendir. Beyaz gövdeye kanat ve kuyruk işlemeli olanlar yurtdışında satinette olarak bilinir. Kanat üstünde beyaz çizgi ya da dantel deseni ; kuyrukta ise para denen beyaz daireler ya da danteler vardır. Yurtdışında vücudu renkli olanlara blondinette denir. Kanat üstlerinde çizgiler ya da dantelli görünüm; kuyrukta ise para denen beyaz daireler ya da danteller vardır. Bazı çeşitlerinde dantelli görünüm vücudun büyük bir bölümüne dağılır.

BAŞ: Yuvarlakımsıdan ovala ve geniştir. Kavisli alın gaganın ucundan kafanın üst kısmına doğru zarifçe ve kesintisiz bir şekilde akar. Gaga altı sarkıntısı çok az ve temizdir.

GÖZ: İri parlak ve belirgindir. Göz çeperi temiz ve derisinin rengindedir. Kanat işlemelerde göz koyu kahverengidir. Vücut işlemelilerde vücut rengine bağlı olarak gözler koyu sarıdan kızıl kahveye kadar değişiklik gösterir.

GAGA: Orta kısalıkta, sağlam yapılı, kesintiye uğramayan bir kıvrımla alınla birleşir. Kanat işlemelilerde deri rengi, vücut işlemelilerde ise bedeni kaplayan tüylerin genel rengine göre deri renginden grimsi siyaha değişiklik gösterir. Boyun altı sarkıntısı çok az ve temizdir. Klasik Hünkariler kendi yavrularını besleyebilirler ve bakıcıya gerek duymazlar.

TEPE: Kafanın tam arkasında iğne uçludur. Dik ve merkezidir. En az kafanın en yüksek noktası kadar yükselir. Tepe, tüm ve kesintisiz ense tüyleriyle desteklenir.

BOYUN: Ensedeki tüylerin ve kursağın verdiği görüntüyle kısa ve güçlüdür. Gözler parmakların ayak bileğiyle kesiştiği yerin tam üstünde duracak şekilde dik ve gururlu bir ifadeye sahiptir. Göğüsteki gül ile alt gaga arasında belirgin bir gırtlak olmalıdır.

GÜL: Gül gırtlağın orta kısmından göğse kadar (yaklaşık 5 cm) devam etmelidir. Belirgin ve sık olmalıdır. Kısa ancak daha sık gül, uzun ancak seyrek güle tercih edilmelidir. Tüyler iki tarafta da eşit şekilde dışa doğru açılmalıdır. Sadece tek bir yana yatan ya da orantısız şekilde tek yana yatan gül hatadır.

GÖĞÜS VE VÜCUT FORMU: Göğüs geniş, yuvarlak ve belirgin bir şekilde ilerde taşınır. Kuşun arkasına doğru incelir. Vücut sıkı ve kompakt olmalıdır. Büyüklük küçükle orta boy arasındadır.

KANATLAR: Güçlü ve vücuda yapışıktır. Sırtı örter ve kuyruk üstünde taşınır.

BACAKLAR: Kısa, ayak parmaklarına kadar paçayla kaplıdır. Kanat işlemelilerde tırnaklar beyaz, vücut işlemelilerde deri renginden gri siyah arasında vücut rengine göre değişiklik gösterebilir.

TÜY YAPISI: İyi gelişmiş; sıkı ve göğüsteki gül ve ensedeki tepe dışında vücuda yapışıktır.

KANAT VE KUYRUK: Uçuş tüyleri kısa ve kuyruğun üstündedir. Kanat ve kuyruk uzun olmaktan çok kısadır. Kuyruk genişliği 2 tüyü geçmemelidir. Kuyruk show duruşunda yerin hemen üstündedir ve yere temas etmez.

DURUŞ: Yere yaklaşık 45º dik durur. Kuyruk yere paralel değil yere değmeksizin aşağı doğru taşınır.

RENK: Hiç bir renk diğerine göre daha çok tercih edilmez ve tüm renkler canlı ve orantılı olmalıdır. Dantelli kuşlarda dantel görünüm temiz ve belirgin olmalıdır. Kanat çizgili kuşlarda (çavuşlar) çizgiler temiz, dar, uzun ve orantılı olmalıdır. Çizgi ya da dantel içindeki renk beyaz olmalıdır. Kuyruktaki paralar ya da kuyruk dantelleri de beyaz olmalıdır. Hünkariye kendine ait rengi veren faktörler kanat işlemeleri ve dantellenmede ya da kuyruktaki paralarda olduğu gibi beyazın kendini gösterdiği tüylerdeki kombinasyonudur. Birincisi genel olarak vücudu ikincisi ise genel olarak kuyruğu etkiler.

Yumurta Kardeşleri ??

Üç şaibeli baba arasında bir yumurtadan Hünkari diğerinden Demkeş-Hünkari melezi çıktı. Bu arada annenin tepesinin iğne tepe olmadığının ben de farkındayım. :))))

Köpeklerde bir batımdaki yavruların farklı babalardan olabildiğini biliyorum. Hatta yurtdışında bir dişi iki ayrı erkekle çiftleştirilip yavrular DNA analizi ile babası olan damızlık erkeğin altında kayıt altına alınabiliyor.

Yukardaki dişimi eşinden ayırdıktan hemen sonra kısa bir süre kümesimdeki Demkeş ile çifleşti. Demkeş o sırada kuluçkada kendi eşi olduğundan bu dişiyle yuva kurmadı. Sadece gönül eğlendirdiler kısacası.

Ardından Hünkari dişimi yine Hünkari bir erkekle eşledim ve Demkeşten doğal olarak ayrıldı.

Bir süre sonra yumurtladı ve yeni eşiyle kuluçkaya yatıp bu iki yavruyu büyütmeye başladılar.

Beni şaşırtan; bir yumurtadan Hünkari-Demkeş melezi diğerinden de Hünkari yavru çıkmış olmasıydı.

Hünkari yavru şuanki erkeğe de benzemediğinden bana daha önceki erkeğin yavrusu gibi geliyor. Çünkü tüm o eski eşten ayrılma, Demkeş'le oynaşma ve yeni eşiyle yuva kurması birkaç haftalık bir süreci kapsıyordu.

İlginç bir tecrübe oldu.

Kuyrukta Para Oluşumu

Standardın istediği "paralara" sahip olmayan kuyruk telekleri.

Kuyruk telekleri çekildikten sonra gelen yeni "paralı" telekler.

Hünkarinin kuyruğundaki "paralar" kimi kaynaklarda "Sultan'ın Mühürü" olarak geçer. Kuş havalandığında bu kuyruk deseni görülmeye değerdir. Paralı kuyruğa sahip çiftlerin parasız kuyruklu yavruları olabilir; ancak kuyruk teleklerinin değişiminin ardından büyük çoğunlukla bu paralar ortaya çıkar.

Çiftleştirilecek kuşlarda kuyruktaki bu desenin korunması önemlidir. En az bir kuşun kuyruğunun paralı olması gereklidir.

Bana Levent Balkış tarafından söylenen bilgiye göre %60 oranında parasız yavruların kuyruk telekler çekildiğinde yeni gelen kuyruk paralı oluyormuş.

Bunu ben de denedim.

Sonuçları yukarki resimde.

Hünkari Standart 1 : Kafa ve Arka Tepe

Hünkari form kuşu olduğu için doğru gaga yapısı ırkın kafa yapısı ile yakından ilgili. Gaga aşırı kısalmadıkça ya da üst gaga aşağı doğru yırtıcı kuş misali eğilmedikçe başın şekli makul sınırlar dahilinde kalıyor.

Bu da ne tam yuvarlak ne Bango'daki gibi köşeli olması demek. Tatlı bir ovallik Yerli Hünkariyi sevdiğimiz abartısız ve kısa gagalı mücehver yapıyor.

Tepenin yayvan değil "iğne tepe" olması ırkın silüetini tamamlayan en önemli özelliklerden biri. Tepenin konumu çok önemli. Başın hemen üzerinden yere paralel bir çizgi çekildiğinde tepenin en üst noktasının bu çizginin üzerinde kalması gerekiyor. Tepenin bu hizanın altında kalması ya da iğne tepe yerine daha yaygın tepe halinde görülmesi doğru eşleştirmelerle kontrol altına alınması gereken üretim hedefleri olmalı.

Tepe, iğne tepe olmak yerine dağınık duruyor. Kafadaki lekeler de cabası.

Tepe, iğne tepe olması gerekirken tüm enseyi kaplıyor.

Gaga aşağı gösterince kafa da onla beraber yuvarlaklaşmaya başlıyor. Tepe de kafa üst çizgisinin altına iniyor.

Korumak mı para mı kazanmak?

Bugün Türkçe güvercin sitelerini geziniz. Hünkari başlığını tıkladığınızda daha geçen yıl bile çok daha fazla gördüğümüz "Yerli" Hünkarilerin yerini Modern sıfır gaga Hünkarilerin aldığını üzülerek göreceksiniz.

Benim Hünkari ile olan birlikteliğim daha çok yeni olmasına rağmen bu değişimin hızının farkındayım. Eski formları okuduğumda Hünkari besleyenler bile çok az olduğunu görüyorum. Pek çok yazı her kümeste bir çift Hünkari olsun bari de bu güzelim ata yadigarını koruyalım temennileriyle bitiyordu.

Şimdiyse orjinali modifiye edilmişinin yanında burun kıvrılan duruma geldi bile. Kimse zaten zar zor bulunan "Yerli" Hünkari resmi paylaşmaz oldu. Tüm alkışlar Modern Hünkari'ye gittiğinden pek çok üretici elindekileri Modern'le değiştirmeye başladı. Kuşu korumakla para kazanmak arasındaki fark burda oraya çıkıyor sanıyorum.

Güvercinbirliği.com formunda yaptığımız yazışmalarda Hünkari şehri Manisa'da dahi üreticilerin gitgide artan miktarlarda Modern Hünkari yetiştirdiğini öğreniyoruz.

Hünkari emektarı Levent Balkış ile bir kaç gün önce yaptığım telefon görüşmesinde belki 50 Hünkari meraklısıyla konuştuğunu; ama hemen hepsinin özellikle de Bulgaristan'dan koli koli getirilen sıfır gaga Hünkarileri maddi amaçlardan dolayı tercih ettiğini söyledi.

Zaten kuştan para kazanan arkadaşların salmalardaki "ithal" satılık kuşları kendi kuşları olarak göstermelerini saymamak lazım. Bu kuşlar satılmak üzere sergide olan kuşlar. Bunda temelde yanlış birşey olmasa da bu resimlere bakıp heveslenen bizlerin ne gördüğümüzü iyi bilmemiz gerekiyor.

Bizim acilen Yerli Hünkariyi koruyup geliştirme amaçlı bir üretici kardeşliğine gereksinimimiz var.

Elimizdeki değere burun kıvırıp başka bir ülkenin gen havuzuna bel bağlayarak bir modanın kurbanı olmamalıyız.

Modern Hünkari meraklısı için çok güzel bir kuş ve ben kişisel olarak renk ve desen kalitesinde ulaşılan noktayı sevinçle karşılıyorum. Öte yandan elimizdekini değerini bilmezsek ne söz söylemeye ne de eski emektar üreticlerin yüzüne bakacak halimiz kalacak.

Amerikan Klasik Hünkari Derneği'nin Hünkari tanımı !

Aşağıda ABD'deki Ulusal Klasik Hünkari Derneği (The National Classic Oriental Frill Club) standardının girişinden alınmış Hünkari ırkı tanımı var. Yakında standartlarını da çevirerek burada sizlerle paylaşacağım.

Bu çevirinin amacı yurtdışında kuşlarımızın nasıl algılandığı konusunda bilgi sahibi olmamız. Bunu yaparken şunu asla amaçlamıyoruz ama. "Kuşumuzu çalmışlar kahrolsun yabancılar !" tavrı geliştirirsek asla karşılıklı iletişim kuramaz ve muhatap alınmayız. Bu kuşun gerçek üreticileri olarak daha olgun ve ne yaptığını bilen bir tavır sergilemek zorundayız.

Hoşumuza gitmeyen noktalar olabilse de öncelikle ne yaptığımızı bilmeden ve neyi nasıl koruyacağımızı karar vermeden söylediklerimiz asla hedefine ulaşmayacaktır.

Güzel olan dünya da Klasik ya da bizdeki adıyla "Yerli" Hünkariyi tanıyan ve korumayı amaçlayan bir dernek var. Bizim bir derneğimiz bile yok.


Aşağıdaki tanımda iki önemli noktanın altı çiziliyor aslında. Önce tanıma göz atalım.

"Klasik Hünkari (Classic Oriental Frill) kısa gagalı güvercin ırkları familyasından bir form güvercin ırkıdır. Ayrıca Eski Moda Hünkari (Old Fashioned Oriental Frill) ya da Eski Tip Hünkari (Old Style Oriental Frill) olarak da bilinir. Modern Hünkari’nin (Modern Oriental Frill) geliştirildiği ırktır. Bu güzel ve çok eski güvercin ırkı bugün pek çok önemli Amerikan ve Kanada yarışmalarında görülebilmektedir."

http://www.classicoldfrill.org/

1) Klasik Hünkari'nin "sıfır gaga" Modern Hünkari’nin değiştirilmemiş hali olarak tanımlanması bugün ki Yerli Hünkarimizin yok olmuş ve yeniden yaratılmış bir kuş değil elimizde kalan eski orijinal Hünkarilerin soyu olduğunu bir kez daha ortaya çıkıyor.

2) İkinci konu ise ırkın kökeni olarak Türkiye gösterilmezken ona tarihin içinden çıkıp gelmiş eski bir güvercin ırkı muamelesi yapılıyor.

Birinci nokta Yerli Hünkari olarak adlandırdığımız kuşların doğru ve korunması gereken kuşlar olduğunu gösteriyor ki bu olumlu bir şey.

İkinci nokta ise bizde koruyucu bir dernek ya da bilinen bir üretici ağı olmadığından 19. yüzyıl sonunda ülkemizden götürülen Hünkari güvercinlerinin batıda "doğu kökenli vatansız" bir kuş olarak algılanmasına neden olmuş olabilir.

Bu insanların her ırkı kendi ihtiyaçlarına göre dönüştürüp sahiplenme eğilimleri zaten biliniyor; ancak Hünkari İzmir'den ilk yola çıktığında Türkiye Cumhuriyeti'nin henüz kurulmamış olması , bizler hakkındaki önyargıları hatta kendi batılı kibirleri Hünkari'nin vatansız bir mücehver olarak beslenmesinin nedeni olabilir.

Önemli olan bundan sonra ne olacağı.

Bilinçli olarak bir araya gelmek; kontrollü üretim yapmak; yarışmalar düzenlemek ve tecrübelerimizi/üretimlerimizi yazılı olarak kayıt altına almak ile başlamazsak internette gürültü eden; ama bir arpa boyu yol gidemeyen bir grup olarak kalabiliriz.

Yerli Hünkari yok mudur?

1864 'de Sultan Abdülaziz döneminde ilk kez yurtdışına çıkarılmasına izin verilen Hünkari o tarihe kadar özellikle Manisa 'daki Şehzade Sarayı'nda sadece saltanat ailesi için üretilmiş bir güvercin ırkımızdır.

Yerli halkın eline geçmesine izin verilmeyen bu değerli güvercin ırkımızın eski tipinin belki de bu kadar azalmasının nedeni güvercin yetiştiriciliğinde geçmişten gelen yaygın bir üretimi olmaması olabilir.

Modern Hünkari de internetin yaygınlaşması ile bir kaç dikkatli üretici sayesinde ön plana çıkmış gün geçtikçe moda ırklardan biri halini almıştır.

Bazı kuş meraklıları için günümüz Yerli Hünkarisi, Batı Anadolu'da yok olmuş eski kısa gagalı ırkların melezidir. Yani yok olmuştur. Öte yandan yurtdışında dahi bugün ki Modern Hünkarinin atası olarak görülen Klasik Hünkarinin Yerli Hünkarimizle aynı kuş olması dikkat çekicidir. Bu kuşların Hünkari özellikle de Almanya'da modernize edilmeden önceki ilk Hünkari prototipi olarak kabul edilmesi bizdeki kuşların doğru popülasyon olduğunu göstermektedir.

Dahası ülkemizde eskiden beri bu tip kuşları sessiz sedasız besleyen çok değerli üreticilerimiz mevcuttur. Onlar ve kümeslerinde hala mevcut bu kuşlar bizim için en önemli kanıttır.

Yerli Hünkari

Hünkari Güvercinleri dünya çapında ikiye ayrılmış durumda. Birincisi 19. yüzyıl sonlarında Avrupa'ya götürüldükten sonra kısa gagalı başka ırklarla çaprazlanarak oluşturulan Modern Hünkari (Modern Oriental Frill). Bu ırk nerdeyse her yerde Hünkari (Oriental Frill) dendiğinde ilk akla gelen kuş artık.

Modern Hünkari çok etkileyici renklere ve forma ulaşmış olsa da abartılı fiziksel özellikleri onu dedelerimizin ürettiği kuşlardan oldukça farklılaştırılmış durumda. İlk göze batan özelliği yok denecek kadar kısa gagası ki kendi yavrularını dahi besleyemiyor, ve minyon olması gerekirken oldukça irileşmiş vücut yapısı.

Sıfır gaga tabir ettiğimiz kendi yavrusunu bile besleyemeyen kısacık gagası; irileşmiş vücut yapısı ve kolay hastalanan nazlı doğası ile o artık başka bir kategoride. Salmalarda abartılı dış görünümleri için üretildiklerinden uçma yetilerinin sınırlılığı da cabası. Bu tip ülkemizde genel olarak Hollanda Hünkarisi diye biliniyor.

Çifti 1000 TL gibi yüksek fiyatlara satıldığından şuan Hünkari besleyen ya da merak salan pek çok kişi için tercih edilen bir ırk durumunda.


İkinci tip ise İngilizce konuşulan ülkelerde Klasik Hünkari (Classic Old Frill) ülkemizde ise "Yerli Hünkari" adıyla tanınmakta. Daha küçük fiziği ve kısa; ancak kendi yavrularına bakabilen gaga yapısı ile minyon ve göz alıcı bir kuş Yerli Hünkari. Kaliteli çiftlerin 150 TL'ye satıldığı ve belki de bu nedenle aniden Modern Hünkari yanında tercih edilmeyen bu muhteşem kuşlar güvercin dünyasının mücehverleri adeta.

Yurtdışında özenle üretildiğinde "Yerli Hünkari" aynen Modern Hünkariler kadar yüksek kaliteli yavrular verebiliyor. Bir çeşit hilkat garibesi yaratmadan abartısız gaga yapıları ise bizim korumak istediğimiz en önemli özellikleri.

Yerli Hünkari bakıcı olmadan kendi başına üreyebiliyor ve alıştırılırsa diğer ırk kuşlarla uçabiliyor da. Muhteşem renklerini seyretmek ise eşşiz bir zevk. En önemlisi orijinal Hünkari'ye en yakın form olduğuna inanılıyor.

Modern ya da Yerli Hünkari:

İkisi aynı kuş mu?

Hem evet hem de hayır. Farklı standartlarda yetiştirilmeleri özellikle de Modern Hünkari'yi oldukça değiştirmiş durumda. Bu nedenle özellikle de birincisinin ikincisini yok etmemesi gerektiğine inanıyoruz. Bu sitenin kurulum amacı da zaten bu. İki Hünkari de iki ayrı değer olarak gerektiği gibi korunmak zorunda.

Bu yazı Modern Hünkari meraklılarını küstürmekten çok Yerli Hünkari severleri bilinçlendirmek ve ortak bir standart ile ellerindeki kuşları koruyarak daha yüksek kalitede üretim yapmayı amaçlamaktadır.

Bu amaçla çok değerli Yerli Hünkari üreticilerin tecrübeleri rehberliğinde bir araya gelmeye; standardı belirlemeye; yarışmalar düzenlemeye ve yüksek kaliteli Yerli Hünkari güvercinlerinin en az Modern versiyonları kadar revaçta olmasını istiyoruz.

Bize katılmak isterseniz tecrübelerinizi ve kuş resimlerinizi bizle paylaşmanız yeterli.